Al miljoenen jaren voeren de zee, het vuur en het land een gigantische strijd, met als resultaat het eiland La Palma, zoals we dat vandaag de dag kennen. Honderden vulkaanuitbarstingen die het landschap veranderden, gehuchten verwoestten en ook mensenlevens eisten.

Maar die van de vulkaan San Antonio op 17 november 1677 vernietigde ook de hoop en de economische welvaart van de eilandmaatschappij. 66 dagen lang vloeide er lava uit de vulkaan die de ‘Fuente Santa’ vernietigde.

De ‘Fuente Santa’ waren warmwaterbronnen, gelegen in het zuiden van het eiland La Palma, en waarvan het water geneeskrachtige eigenschappen kreeg toebedeeld. De vernietiging van deze bronnen was een totale catastrofe voor La Palma want ze bezorgden de inwoners roem en rijkdom. De kronieken van die tijd zeggen dat het water huidziekten genas en er kwamen zelfs reizigers speciaal hiervoor naar La Palma.

De huidige officiële kroniekschrijver van de gemeente, Juan Carlos Díaz Lorenzo, vertelt dat aan het einde van het genadejaar 1677 de aarde begon te trillen en op 10 november kwam er rook uit een scheur in het zuiden. Een paar dagen later rees een “enorme vulkaan majestueus op” en de bange bevolking gaf het de naam San Antonio. De kroniekschrijver beschrijft ook dat de uitbarstingen met tussenpozen aanhielden tot het begin van het volgende jaar.

Nicolás de Sotomayor schreef dat op 13 november 1677, een kwartier nadat de zon was ondergegaan, de aarde beefde en 23 monden van de vulkaankrater opengingen. Het verhaal dat tot op de dag van vandaag wordt verteld, legt uit dat er verschillende lavastromen naar het noorden en het zuiden liepen maar dat op 23 november, tien dagen nadat de uitbarsting begon, een enorme lavastroom richting Cuesta de Cansado stroomde naar de plaats waar de bronnen zich bevonden. Massa’s lava en tonnen stenen vernielden de warmwaterbronnen voor de ogen van de wandhopige bewoners en de zieken.
343 jaar nadat deze uitbarsting plaatsvond, is de vulkaan van San Antonio tot op de dag van vandaag nog steeds het klassieke voorbeeld van hoe een vulkaan eruit ziet. Als we een kind vragen om een vulkaan te tekenen, zal hij onbewust de vulkaan van San Antonio tekenen, met een conische vorm tot 632 meter hoog en een goed gevormde krater van ongeveer 350 meter diameter en een diepte van 200 meter.

De eerste grafische weergave die bestaat van de vulkaan San Antonio werd gemaakt door de vertegenwoordigers van de inquisitie op het eiland een paar dagen na de belangrijkste uitbarsting. De tekening, gemaakt door iemand die een directe getuige was, wordt bewaard in het ‘Archivo Histórico Nacional’ en toont ons details over het explosieve proces en de omgeving. Zo is er een kapel te zien, huizen en opslagplaatsen voor werktuigen maar toont ook in de linkerbovenhoek een boer die naast zijn kudde ligt, slachtoffer van de uitgestoten gassen.

Andere historische vulkaanuitbarstingen:
1430-1447 Tacande (La Palma)
1492 Teide (Tenerife)
XVI eeuw Boca Cangrejo (Tenerife)
1585 Tehuya (La Palma)
1646 Tigalate (La Palma)
1677-1678 San Antonio (La Palma)
1704-1705 Siete Fuentes-Fasnia-Arafo (Tenerife)
1706 Arenas Negras (Tenerife)
1712 Charco (La Palma)
1730-1736 Timanfaya (Lanzarote)
1798 Chahorra (Tenerife)
1824 Tao-Nuevo del Fuego-Tinguatón (Lanzarote)
1909 Chinyero (Tenerife)
1949 San Juan (La Palma)
1971 Teneguía (La Palma)
2011-2012 Tagoro (El Hierro - Onderwateruitbarsting)